Elektromagnetismoa

Autoindukzioa 
eta elkar-indukzioa

Autoindukzioa.
R-L zirkuitua

Zirkuitu akoplatuak (I)

Zirkuitu akoplatuak (II)

Oszilazio elektrikoak

Kondentsadore-
bikotearen problema

K. alternoko zirkuitu
 baten elementuak

Sistema elektro-
mekaniko oszilatzailea

Eraztun baten auto-
indukzioa neurtzea

LCR zirkuitua seriean
Erresonantzia

Argiaren abiadura 
hutsean neurtzea

Faraday-ren legearen
efektu mekanikoak

Thomson-en eraztuna (I)

Thomson-en eraztuna (II)

Kondentsadore bat korronte alternoko iturri batean konektatua

Bobina bat korronte alternoko iturri batean konektatua

Saiakuntza

Korronte alternoko zirkuitu batek dituen elementuak dira, besteak beste, erresistentziak, kondentsadoreak, autoindukzioak eta  korronte alternoa hornitzeko gutxienez iturri edo sorgailu bat.

Indar elektroeragile alternoa sor daiteke, adibidez, bobina bat abiadura angeluar konstanteaz biraka jarriz iman baten poloen arteko eremu magnetiko uniforme batean:

v = V₀ sin(w t)

Korronte alternoko zirkuituak aztertzeko eta kalkuluak errazteko prozedura bi erabili ohi dira: lehen prozedura geometrikoa da eta bektore birakorrena deritzo, eta bigarrena zenbaki konplexuena.

Lehen prozedura azaltzeko Higidura Harmoniko Sinplearen interpretazio geometrikoa egin daiteke: alegia, oszilatzen ari den gorputz baten posizioa adierazteko Y ardatzean proiekta daiteke bektore birakor bat: bektore horren modulua oszilazioen anplitudea izan behar da eta bere abiadura angeluarra osziladorearen maiztasun angeluarra.

Bektore birakorren adierazpenarekin bektoreak erlojuaren aurkako noranzkoaz biratzen du, bektorearen moduluak oszilazioen anplitudea adierazten du, eta bektorearen proiekzioa ardatz bertikalean magnitudearen balio instantaneoa.

Letra larriekin anplitudeak adieraziko ditugu eta aldiuneko balioak letra xehe edo minuskulekin.

Erresistentzia bat korronte alternoko iturri batean konektatua

Zirkuitu sinple horren ekuazioa da, intentsitatea bider erresistentzia berdin indar elektroeragilea:

iR=V₀sin(w t)

Intentsitatea, erresistentzia baten kasuan, i_R izendatuko dugu:

Erresistentziaren muturretan potentzial-diferentzia hau da:

v_R= V₀sin(w t)

Erresistentzia batean intentsitatea, i_R, eta potentzial-diferentzia, v_R, fasean daude eta euren anplitudeen arteko erlazioa hau da:

Hemen V_R=V₀, indar elektroeragile alternoaren bera da.

Goiko irudian ikusten denez, intentsitatea (bektore gorria) eta potentzial diferentzia (bektore urdina) birakorrak dira w abiadura angeluarraz, eta t denbora iragan denean w t angelua biratu dute biek. Une horretan proiektatzen baditugu ardatz bertikalean (zuzenki gorri eta urdina hurrenez hurren), proiekzioek justu adierazten dituzte aldiune horretako balioak bai intentsitatearentzat zein potentzial-diferentziarentzat.

Kondentsadore bat korronte alternoko iturri batean konektatua

Kondentsadore batean, q karga, C kapazitatea eta v potentzial diferentzia honela erlazionatuta daude:

Kondentsadorea korronte alternoko iturri batean konektatzen bada:

q=C· V₀·sin(w t)

Eta intentsitatea kalkulatzeko karga deribatu behar da denborarekiko: i=dq/dt

Ikusten denez, kondentsadore batean  i_C  intentsitatea 90º aurreratuta dago v_C  potentzial-diferentziarekiko, eta euren anplitudeen arteko erlazioa hau da:

Hemen V_C=V₀, indar elektroeragile alternoaren bera da.

Bobina bat korronte alternoko iturri batean konektatua

Bobina batean denborarekiko aldakorra den i korronte batek zirkulatzen duenean indar elektroeragile autoinduzitua sortzen da.

Zirkuituaren ekuazioa da, intentsitatea bider erresistentzia berdin indar elektroeragilea, baina erresistentzia nulua denez:

Ekuazio hau integratzen i intentsitatea lortzen da denboraren menpe:

Bobina batean i_L intentsitatea 90º atzeratuta dago v_L potentzial-diferentziarekiko, eta euren anplitudeen arteko erlazioa hau da:

Hemen V_L=V₀, indar elektroeragile alternoaren bera da.

Saiakuntza

Applet-ean lehenik elementu bat hautatu behar da:

• Erresistentzia
• Kondentsadorea
• Autoindukzioa

Hasi botoia sakatu.

Korrontea (i, gorriz) eta potentzial-diferentzia (p.d. urdinez) erakusten dira denboran zehar aldatzen doazela:

• Ezkerrean bektore birakorrak eta euren proiekzioak ardatz bertikalean.
• Eskuman bi magnitudeen aldiuneko balioa grafikoki adierazita denboraren menpe.

Konpara bitez fase-diferentziak, intentsitatea eta potentzial-diferentziaren artean, hiru elementu-motak egiaztatuz: erresistentzia, kondentsadorea eta bobina.